Angstblog 4: De paradox van angst

Mocht je mijn vorige blogs over angst gemist hebben en deze als eerste zien, dan is het handig bij blog 1 te beginnen en de oefeningen uit de blogs te doen. Dan haal je het meest voor jezelf uit deze reeks. Onderaan staan de links naar de eerdere blogs.

In de vorige blogs heb je met de oefeningen ontdekt dat er een goede kant aan je angst zit. Zoals je al wist, zit er alleen ook een minder goede kant aan angst. Daar gaan we in dit blog naar kijken.

Voordat we dat doen, wil ik je vragen om te bedenken van welke gebeurtenis in je leven je het meest geleerd hebt. Stel jezelf die vraag en beantwoord die alvorens door te lezen

Je leert van fouten, niet van wat goed gaat

Gedaan? Mooi! Wat maakte dat juist die gebeurtenis het meest leerzame moment in je leven was? In bijna alle gevallen kwam dat omdat er iets mis ging of iets onverwachts gebeurde. Wij leren vooral van tegenslagen en fouten. Als iets goed gaat is dat heerlijk, maar het zorgt er zelden voor dat je leert. Je doet gewoon hetzelfde de volgende keer weer en weer en weer. Net zolang totdat je in een situatie komt waarin dat gedrag of die oplossing niet (meer) werkt. Daar leer je hopelijk van en daardoor pas je je gedrag aan. Zo blijf je jezelf als mens ontwikkelen. Een mooi proces dat een leven lang duurt!

Angst voert een ontmoedigingsbeleid

Dat brengt ons bij angst. Angst probeert te voorkomen dat we pijn krijgen; fysiek of emotioneel. Het doet dat door ons te ontmoedigen bepaald gedrag of acties te ondernemen die pijn kunnen opleveren. Ons brein doet dat met een heel simpel mechanisme. Het laat ons de pijn in de toekomst alvast ervaren. We zien voor ons dat we die actie nemen met de scenario’s die dan gebeuren, hoe het fout gaat en wat het effect daarvan is.

Er zit alleen een “fout” in dat mechanisme. Bijna altijd is het gevoel wat we ons voorstellen (veel) heftiger dan de werkelijkheid. Dat gevoel kan ons zelfs verlammen. We blijven dan bijvoorbeeld toch maar in de negatieve situatie omdat het anders nog erger wordt.

Mocht je een ingrijpende situatie (bijvoorbeeld een beëindiging van een relatie of ontslag) hebben meegemaakt, dan weet je misschien nog wat je allemaal dacht over je toekomst en hoe het verder moest. Achteraf bleek het (vrijwel altijd) mee te vallen en kwamen al die doemscenario’s niet uit.

De paradox van angst is dat het je wil beschermen, maar je daardoor ook remt in je ontwikkeling. Je angst is een beperkende factor in je eigen ontwikkeling. Door fouten leer je. Zoals mijn collega Tjeerd den Boer onlangs mooi zei: “Angst is het grootste deksel op succes”. Een bekend spreekwoord daarbij is “Niet geschoten is altijd mis”.

Hoe vaak rem jij jezelf in je ontwikkeling?

Pak je lijstje van de vorige blogs weer eens bij. Kijk naar het gedrag waar je last van hebt en wat je liever zou doen. Vul dat aan met wat je jezelf ontneemt doordat je het niet doet of niet op de manier zoals je zou willen. Wat zou het opleveren voor je als je het wel (op de juiste manier) zou doen?

Feel the fear and do it anyway

Wat maakt nu dat sommige mensen wel gemakkelijk dingen doen en mogelijk fouten maken, en in ieder geval ontwikkelen, en anderen niet? Dat komt niet doordat die mensen geen angst kennen. Iedereen heeft namelijk angsten. Het komt wel door hoe die mensen met hun angsten omgaan. Ze hebben een manier gevonden om, ondanks de angsten en zorgen, toch door te zetten.

In de komende blogs gaan we daar dieper op in. Voordat we naar oplossingen gaan kijken, zullen we in het eerstvolgende blog eerst kijken naar het soort angsten dat nu onder de ‘bladeren’ liggen. Welke soort angsten zorgen voor die onderhuidse breuken? Daarna gaan we het over oplossingen hebben.

Mocht je mensen in je omgeving hebben die het bovenstaande gemakkelijk doen, dan kun je ze eens vragen hoe ze dat doen. Wie weet wat je dat nu al oplevert!

Veel succes en graag tot het volgende blog. Als je vragen of feedback hebt die je persoonlijk met mij wil delen, kun je altijd mailen naar a.dekok@businessimpact.nl.